بررسی مضامین شعری ابن نباته

تحولات سیاسی و اجتماعی اواخر سده ششم هجری در قلمرو حکومت عباسی، زندگی اجتماعی و فرهنگی عربها را در ابعاد وسیعی دگرگون کرد. شاعران و نویسندگان این دوره همگام با سایر مردم و شاید بیشتر از آنها تحت تاثیر این تحولات قرار گرفته وجود اضطراب در آثار ادبی این دوره به دلیل تشنجات سیاسی - اجتماعی است . در این میان شعر به دلیل بی مهری حاکمان عچم نسبت به شاعران سیر نزولی و انحطاط را در پیش گرفت ، از این رو شاعران سعر خود را منحصر در بازی با الفاظ و صنایع ادبی نموده، از آوردن معانی بکر و تازه غفلت ورزیدند. با تمام این اوصاف شاعران بزرگ و نامداری نیز در این دوره به ویژه در مصر و شام یافت می شد. ابن نباته مصری از جمله این شاعران بزرگ می باشد. وی در دیوان خویش بیش از هر چیز به مدح پرداخته است و شاید این انتخاب ریشه و در فقر و فلاحتی داشته که بیشتر شاعران این دوره با آن دست به گریبان بوده اند. ابن نباته، خسته از اوضاع اجتماعی، از ابزار ارادت و محبت نسبت به پیامبر اکرم (ص) غافل نماند و بهترین اشعار خود را به مدح آن بزرگوار اختصاص داد. در واقع همین مدایح است که به وی اعتبار خاصی در میان شاعران این دوره بخشیده است . مدایح نبوی ابن نباته مسائل و حوادث تاریخی - اسلامی مهمی چون داستان معراج و معجزات پیامبر را شامل می شود. سایر فنون شعری ابن نباته از ابتکار و نوآوری بسیار کمی برخوردار می باشد و او غالبا در اسلوب و مضامین از پیشینیان تقلید کرده است . به کارگیری صنایع مختلف ادبی به ویژه ایهام از مهمترین ویژگیهای فنی اشعار ابن نباته به حساب می آید، و این از آن روست که آرایه های ادبی نقش مهمی را در ادبیات آن روزگار ایفا می کرد.